شاید در نگاه اول ایران و ترکیه در ظاهر شباهت زیادی به یکدیگر نداشته باشند. اگر به استانبول سفر کرده باشید، بعد از چند روز گشت و گذار و مشاهده مردم ترکیه و فرهنگ آنها، شباهت فرهنگ ایران با ترکیه را کم کم خواهید دید. البته شاید در شهرهای بزرگ ترکیه مانند استانبول، ازمیر و آنکارا دیرتر متوجه این شباهت ها شوید ولی در شهرهای کوچک تر ترکیه فرهنگ مردم ترکیه بیشتر با مردم ایران شباهت دارد.
اگر جزو افرادی هستید که به مطالعه در مورد فرهنگ های مختلف علاقه مند هستید و یا اینکه قصد دارید به این کشور سفر کنید و یا در ترکیه زندگی کنید، کسب و کار راه بیاندازید، ازدواج کنید و … خواندن این مقاله می تواند اطلاعات جالبی به شما ارائه دهد.
تاریخچه فرهنگی ترکیه
ایران و ترکیه دو کشور همسایه و هم مرز هستند و هر دو جز مناطقی میباشند که اولین تمدن های بشری در آنها شکل گرفته اند. در برهه هایی از تاریخ ایران باستان گاهی تمام کشور ترکیه امروزی و گاهی قسمت هایی از آن جزو قلمرو حکومت های ایرانی محسوب می شده است. به این ترتیب در بسیاری از مقاطع تاریخی مرز مشخصی بین این دو کشور وجود نداشته است و هر دو زیر پرچم یک حکومت بوده اند و رفت و آمد ها و تبادلات فرهنگی بسیاری در این مناطق شکل میگرفته است. همچنین عبور جاده تاریخی ابریشم از ایران و ترکیه به این تبادلات کمک بسیاری کرده است.
همچنین قسمتی از شباهت های بین ایران و ترکیه ناشی از وجود اقوام مشابه در این دو کشور است. همانطور که در کشور ایران اقوام مختلفی وجود دارند که هر کدام فرهنگ غنی خود را نیز دارند، در ترکیه هم شاهد حضور این اقوام هستیم. بیشتر اقوام مشترک را: ترک (در ایران آذری ها)، کرد ها، عرب ها، ترکمن ها و ارمنی ها تشکیل میدهند که همگی هم در ایران و هم در ترکیه حضور دارند.
آیین دینی مشترک ایران و ترکیه
ایران و ترکیه از زمان حکومت خلفای اسلامی بر خاورمیانه تاثیرات بسیاری از اسلام پذیرفتند. گسترش اسلام منشا بسیاری از شباهت های فرهنگی ایران و ترکیه است که باوجود نفوذ فرهنگ غربی در این منطقه، هنوز هم تاثیرات آن و شباهت های آن بین ایران و ترکیه مشهود است. تاثیر اسلام را می توان در معماری ها، هنر و آداب و رسوم مردم مشاهده نمود. هرچند عمده شباهت های دینی ایران و ترکیه مربوط به اسلام است ولی با توجه به این که این دو کشور همسایگان مشترک نیز دارند به طور مثال المان های فرهنگی ارمنی و عربی را نیز در خود جای داده اند و از این بابت نیز مشترکات زیادی با هم دارند.
به طور مثال در هر دو کشور اولین شباهتی که به وضوع قابل مشاهده است وجود مساجد با گنبد ها و مناره های مشابه به هم است. استفاده از آب نماها و حوضچه ها در معماری هر دو کشور نیز نمونه ای دیگر است. از این رو ایران و ترکیه برای علاقه مندان به هنر معماری از مقاصد جذاب به حساب می آیند.
یکی از دلایلی که زیرساخت های فرهنگی ایران و ترکیه را به یکدیگر نزدیک میکند تبادلات علمی و فرهنگی از طریق دانشمندانو ادیبان بین این دو کشور بوده است که موجب گردیده به خصوص در ادبیات شباهت ها و تاثیراتی بر یکدیگر داشته باشند. یکی از بارزترین آنها وجود مولانا است که عارف و شاعر ایرانی است که سالهای بسیاری از عمر خود را در قونیه ترکیه گذراند.
شباهت ها در غذاها و شیرینی جات
غذاهای سنتی ترکیه شباهت بسیاری به غذاهای ایرانی دارد. غذاهایی مانند بعضی کباب ها سوپ ها و شیرینی جاتی مانند باقلوا که بسیار شبیه به نمونه های آن در ایران هستند. نوشیدنی محبوب ترک ها مانند اکثر ایرانی ها چای وقهوه است.
آداب و رسوم
رفتارهای مشابه در هر دو کشور مانند آداب مهمان نوازی و دید و بازدید های خانوادگی بسیار شبیه به ایرانیان است. همچنین می توان به ارتباط همسایگان نیز اشاره کرد که در بعضی موارد بسیار صمیمی است. هرچند در شهرهای بزرگتر ترکیه مانند شهرهای بزرگ ایران به دلیل تغییر سبک زندگی بعضی از این رسومات کم رنگ شده اند.
ارتباطات خانوادگی
ارتباطات خانوادگی مانند احترام به بزرگتر های فامیل و در بعضی موارد فرهنگ مردسالاری نیز مانند ایرانیان در بین مردمان ترکیه وجود دارد.
مراسم ازدواج در ترکیه
مراسم ازدواج در ترکیه تقریبا مشابه مراسم در ایران است. هرچند در مناطق مختلف این کشور نیز ممکن است تفاوت هایی وجود داشته باشد ولی کلیت روند مراسم شبیه مراسم سنتی ایرانی است که شامل مراسم خواستگاری و برخی از مراسمات بعد از آن است. در مراسم خواستگاری پدر و مادر عروس و داماد حضور دارند و همان صحنه ی همیشگی از خواستگاری که در ذهن همه ی ایرانی ها نیز هست، اینکه عروس خانم با یک سینی قهوه وارد می شود و ادامه ی ماجرا.
سوغاتی بردن و هدیه دادن
هدیه دادن به خصوص هدیه بزرگترها به کوچک تر ها در ترکیه بسیار رایج است. همچنین سوغاتی بردن برای نزدیکان نیز از دیگر عادات مردم ترکیه است که مشابه ایرانیان است.
نحوه ی عزاداری در ترکیه
در ترکیه نیز مانند ایران مراسم خاصی برای شخص فوت شده انجام میگیرد. فرد فوت شده بعد از کفن پیچ شدن با اتومبیل مخصوص به جلوی درب منزلش برده می شود و با همراهی اقوام نزدیک و دلداری اهالی منزل میت را به قبرستان منتقل می کنند و اطرافیان نیز خانواده ی عزادار را تا چند روز تنها نمی گزارند و آنها را دلداری و تسکین می دهند. همچنین در مراسم عزاداری مانند ایرانیان از حلوا نیز استفاده می شود.
مناسبت های باستانی و مذهبی کشور ترکیه
در کشور ترکیه نوروز را به خوبی میشناسند. هرچند مراسم خاصی در بیشتر مواقع انجام نمیدهند. ولی در اعیاد مذهبی مانند عید قربان و عید فطر دید و بازدید اقوام و دستبوسی بزرگترهای فامیل همانند رسم عید نوروز ایرانیان انجام می شود.
فرهنگ لباس و پوشش ترک های ترکیه
به واسطه آزادی پوشش در ترکیه، تنوع پوشش در این کشور بسیار زیاد است. اما این موضوع در مناطق و محله های خاص و سنتی ترکیه بسیار محدوتر و شبیه تر به ایران است. با وجود آزادی پوشش در کشور ترکیه، در اغلب محله های سنتی زنان لباس های پوشیده استفاده می کنند و به نوعی پوشش عرفی جامعه در آنها به دلیل اعتقادات مذهبی و فرهنگی مشابه با ایران است. مردان نیز معمولا پوشش های نامتعارف در جامعه را استفاده نمیکنند. البته این موضوع در مناطق توریستی مشاهده نمی شود.
